De balans (I/III)

‘Marginalisering van kwaliteit lijkt me wel het laatste waar critici aan mee zouden moeten werken. Dat hoeven ze ook niet te doen: de markt kan dat prima zelf,’ schrijft Jeroen Mettes op pagina 168 van Weer- standsbeleid.

Volgens de lezers van De Volkskrant is The King's Speech de beste film van 2011.

Volgens de lezers van De Volkskrant is The King's Speech de beste film van 2011.

Volgens de lezers van De Volkskrant is The King's Speech de beste film van 2011.

Ik ga deze post bekopen met weken van intense zelfhaat, maar voor het algemeen belang onderdruk ik voor één keer mijn minachting voor lijstjes en ben ik zelfs zo crypto-fascistisch om mijn selectie te rangordenen.

Want eerlijk gezegd: ook de lijstjes van de VK-beroepskijkers zijn een tikje vervreemdend.

‘Wat zijn dan de beste films van 2011?’
‘Komen ze.’
'...'
'...'
‘Wou je nog wat zeggen?’
‘Eh, ja: de nummers negen en tien zijn eigenlijk gewoon vulsel.’

De beste films van 2011 volgens directie en medewerkers van Martijn Knol Punt En El slash Martijn Knol Punt Blogspot Punt Kom:

10)L’arnacoeur.

9) La vida de los peces.

8) Women are heroes.

7) Drone.

6)Kyteman, now what?.

5) The Turin Horse, Béla Tarr.

4)Melancholia.

3) The tree of life.

2) Somewhere (‘zomerweer,’suggereert de spellingscontrole - nou, graag!).

1) Le gamin au vélo.

Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Tegensputteren uitsluitend via: spam [ apenstaartje ] martijn knol punt en el.

‘Een verrassende winnaar.’
‘Ja, dat vind ik zelf ook. Eigenlijk leveren films met kinderverdriet altijd kitsch op. Een kind is voor auteurscinema wat een mooie vrouw voor Hollywooddrama is… en als je in beide filmleagues wilt meespelen dan cast je kinderen én een mooie vrouw.’
‘Zoals Terrence Malick doet in Tree of life?’
‘Precies.’
‘Waarom Le gamin?’
‘Omdat het de beste film is die ik in 2011 heb gezien.’
‘?’
‘Er zitten mindere scènes in… de verhaallijn van dat boefje dat een slechte invloed heeft op protagonist Cyril is naar mijn smaak niet helemaal goed gedaan, te veel naar Amerikaanse studio-snit, maar het soortelijk gewicht van de beste scènes is zo verschrikkelijk hoog. Wat ik vooral zo knap vind van de regisseurs (Jean-Pierre en Luc Dardenne) is dat ze erin slagen geluk te filmen zonder het in kitsch te veranderen.’
Be specific.’
‘Eerst het ongeluk... De wachtkamerscène… het jongetje, Cyril, Thomas Doret, is op bezoek in het appartementencomplex waar zijn vader vroeger woonde... terwijl hij door de gangen rent wordt hij achtervolgd door een bewaker van het opvangtehuis waar hij (Cyril) is ondergebracht en uit is ontsnapt omdat hij bij zijn vader wil zijn… als hij op zijn vlucht een wachtkamer induikt op de benedenverdieping van het complex, klampt hij zich met dierlijke honger vast aan Samantha (Cecile de France), de kapster die daar op een stoel zit te wachten en Cyril later zal adopteren.’
‘Klinkt tamelijk gewoon.’
‘Ja, dat is dus zo goed. Als je niet oplet zou het je zomaar kunnen ontgaan dat je naar een meesterwerk zit te kijken. En dat Cyril op Samantha's pad komt terwijl zij in de wachtkamer zit is natuurlijk ook geen toeval, en dat Cyril en Samantha elkaar 'beter' maken ook niet. De twee andere grootmeestersequenties vind je net voor de wat mindere slotscène, dat zijn de fietssequentie die je op de filmposter ziet en de aansluitende picknick.'
‘Leg uit.’
'Samantha en Cyril fietsen over een weg van kinderhoofdjes (de steentjes bedoel ik, niet dat de film hier opeens moduleert tot horror of surrealiteit) en tijdens hun tocht stoppen ze even om van fiets te ruilen en dat - je in elkaars positie verplaatsen, opgroeien - is een beeldschone, subtiele inleiding op wat we in de volgende scène te zien krijgen. In die aansluitende scène zien we namelijk een kleine picknick waarbij Samantha en Cyril het over een BBQ hebben waar ook een vriendje van Cyril en nog een leeftijdgenootje bij zullen zijn. Cyril vraagt dan in ernst aan Samantha of ze ook iemand moeten uitnodigen voor haar.’
‘Ik heb Le gamin nog niet gezien, dat ga ik dit weekeinde zeker doen. Maar als ik hem nou niet goed vind?’
‘Smaken verschillen.’

In het kader van het cultureel ondernemerschap nederlands schrijftalent wordt deze blogpost nu kort onderbroken voor een reclameboodschap die is toegesneden op uw interessegebied:



Tabula rasa b.v. en Schone Lei Producties wensen u een beeldschoon 2012.

Ook in dit nieuwe jaar zijn wij uw betrouwbare partner in poster-communicatie!




Einde van de reclameboodschap in het kader van het cultureel ondernemerschap nederlands schrijftalent.

Wat Le gamin beweert: geen groter geluk dan een gevoel van veiligheid en vertrouwen. En wie dat kwijt is kan het terugvinden. Hoewel Le gamin au vélo geen onoplosbare morele of psychologische verwarring oproept, en ondanks de protagonist: een kind, is het toch echt een film voor volwassenen.

Moreel gezien zijn de extradiëgetische dilemma’s hier veel interessanter (extradiëgetisch niet in de literatuurwetenschappelijke betekenis, ik bedoel: buiten de vertelling gelegen): is het eigenlijk oké om een kind te casten? In een gesprek met Coen van Zwol (NRC, 21/07/2011) zeiden de regisseurs over hun hoofdrolspeler: ‘Thomas is wonderbaarlijk geconcentreerd, serieus en vastberaden voor een jongen van zijn leeftijd. Hij realiseerde zich heel goed dat het succes van deze film op zijn schouders lag, maar leed daar niet onder.’

Hij leed er niet onder.

Fijn.

Maar zou de realisering dat ‘het succes van deze film op zijn schouders lag’ misschien verklaren waarom hij zo ‘geconcentreerd, serieus en vastberaden’ was ‘voor een jongen van zijn leeftijd’?

Maar hé: het doel heiligt de middelen.

Ook een interessante 'extradiëgetische' kwestie: al die prettige, beschaafde toeschouwers die samen betrokken naar de gebeurtenissen op het doek kijken, fietsen op weg naar de bios en later, na bij een witte wijn nog wat gepraat te hebben over de film en over knusse ditjes en datjes, met een grote boog om de probleemwijken heen terug naar huis. Hoe groot is het effect van films als Le gamin eigenlijk? Is fictionaliseren hier het agenderen van misstanden en leed of verplaats je die door er film van te maken vooral naar een ander ontologisch niveau? Het sprookje van de armoede. Het sprookje van de verwaarlozing. Het sprookje van de onderdrukking.

Maar laat ik mijn eigen feestje niet verkloten: Le gamin au vélo is de beste film van 2011.


Coming soon: balans II, balans III.


Affiche 'Le gamin au vélo': wikipedia.